خلاقيت به عنوان يك نياز عاليه بشري در تمام ابعاد زندگي او مطرح است و عبارت است از ، تحولات دامنه دار و جهشي در فكر و انديشه انسان ، به طوريكه حائز يك توانائي در تركيب عوامل قبلي به طرق جديد باشد را شامل مي شود . خلاقيت همچون عدالت ؛ دموكراسي و آزادي براي افراد مختلف داراي معاني مختلف مي باشد ولي يك عامل مشترك در تمام خلاقيتها اين است كه خلاقيت هميشه عبارت است از : «پرداختن به عوامل جديدي كه عامل خلاقيت در آنها موجود بوده و بعنوان مجموع ميراث فرهنگي عمل مي كند ولي آنچه كه تازه است تركيب اين عوامل در الگوي جديد است» (آقائي فيشاني، 1377ص ; 16).
تحقيق در مورد خلاقيت ، از زمان گالتون 1869شروع شد كه در مورد نوابغ شروع به مطالعه نمود . و جنبه هاي منشي و وراثتي آنرا مد نظر قرار داد . ولي آغاز واقعي آن به پژوهشهاي خلاقيت گيلفورد در سال 1950كه او را پدر و باني تحقيقات ، در زمينه خلاقيت شناخته اند، بايد دانست كه عوامل مختلف خلاقيت را از طريق تجزيه عوامل بررسي كرد. براي گيلفورد و همكارانش ، خلاقيت و حل مسئله در واقع پديده هاي بسيار مشابهي مي باشند كه در هر دو مورد فرد مجبور است در رفتار خود كار يا عملي راكه حداقل براي خودش تازه است ، را انجام دهد . يعني در مورد مسئله هاي جديد يا در مقابل موقعيتي جديد، پاسخي جديد بوجود آورد (آرلت ، 1359ص:2 ).
فهرست مطالب:
چكيده
فصل اول: طرح كلي پژوهش
دعاي هنرمند
مقدمه
بيان مسئله
ضرورت و اهميت حرکت به سوي خلاقيت
اهداف تحقيق
فرضيات تحقيق
تعريف مفاهيم و واژه ها
محدوديتهاي تحقيق
خلاصه فصل
فصل دوم: سابقه موضوع تحقيق
مقدمه
ساختار مغز و عملکرد آن
تعاريف خلاقيت
1. نگرشهاي خاستگاهي
2. نگرشهاي فرايندي
رابطه هوش و خلاقيت
فرايند خلاقيت
مراحل والاس
مراحل اسبورن
مراحل تورنس
نظريه هاي خلاقيت
1. نظريه هاي جهان باستان
2. نظريه هاي جديد فلسفي
3. نظريه هاي روان شناسي
4. روانکاوي جديد
خصوصيات افراد خلاق
نيازهاي افراد خلاق
عوامل موثر در خلاقيت
هوش
ويژگيهاي شخصيتي
خانواده
مدرسه و دانشگاه و نقش آن در خلاقيت
نقش انگيزه هاي دروني و بيروني در خلاقيت
تاثيرات عوامل خاص بر خلاقيت
سن
جنس
ارزشها و فشارهاي اجتماعي
تحصيلات
نقش کوشش در خلاقيت
شرايط محيطي مطلوب براي خلاقيت
تكنيكهاي خلاقيت و نو آوري
يورش فكري
مدل سينكتيكس
تكنيك دلفي
آموزش خلاقيت
الف: آموزش و پرورش عمومي خلاقيت
آموزش خلاقيت در جهان
ب: آموزش خلاقيت در كودكان و دانش آموزان
نكات قابل توجه در آموزش خلاقيت به فراگيران
آنچه مربي براي پرورش فكر خلاق بايد انجام دهد
محتواي درسي فراگير و ارتباط آن با خلاقيت
اصول اساسي در پرورش خلاقيت
عوامل موثر در پرورش خلاقيت
نقش امنيت و آزادي رواني در خلاقيت
خلاقيت و حل مسئله
خلاقيت و پيشرفت تحصيلي
خلاقيت و هنر
خلاقيت و توسعه اقتصادي
اثر محرک عاطفي در خلاقيت
شرايط لازم جهت استفاده حداکثر از قدرت تصور در خلاقيت
موانع خلاقيت
عامل شانس در کاوش در مسير خلاقيت
با تصور خلاق مي توان روابط شخصي را بهبود بخشيد
سوابق پژوهش در ايران
سوابق پژوهش در خارج
نتيجه گيري و جمع بندي فصل دوم
فصل سوم: روش اجراي پژوهش
روش تحقيق
روش گرد آوري اطلاعات
ابزار گردآوري اطلاعات
جامعه آماري
تعداد و روش نمونه گيري
نمره گذاري آزمون
نحوه تبديل نمره خام به نمره استاندارد
اعتبار آزمون
روش استخراج مصاحبه كتبي
اساس تئوريكي پرسشنامه و مصاحبه كتبي
روشهاي آماري
خلاصه فصل
فصل چهارم: يافته هاي پژوهش و تجزيه و تحليل آنها
مقدمه
تجزيه يافته هاي پژوهش
تحليل يافته هاي پژوهش
خلاصه فصل
فصل پنجم: نتيجه گيري و پيشنهادات
نتيجه گيري
پيشنهادات
منابع
پيوستها
فهرست جداول
جدول 1-2 عوامل و عناصر خلاقيت
جدول 1-3 پنج دامنه توضيح نمرات استاندارد
جدول 1-4 فراواني و درصد فراواني خلاقيت افراد سه گروه شركت كننده در پرسشنامه CREE
جدول 2-4 پاسخ افراد سه گروه مشاوره، مديريت آموزشي و روانشناسي به سوال 1 مصاحبه كتبي
جدول 3-4 پيشايندي سوال يك مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 4-4 آزمون خي دو سوال يك مصاحبه كتبي
جدول 5-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال (1-2) مصاحبه كتبي
جدول 6-4 پيشايندي سوال (1-2) مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 7-4 آزمون خي دوي سوال 1-2 مصاحبه كتبي
جدول 8-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال 2-2 مصاحبه كتبي
جدول 9-4 پيشايندي سوال 2-2 مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 10-4 آزمون في دو سوال 2-2 مصاحبه كتبي
جدول 11-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال 1-3 مصاحبه كتبي
جدول 12-4 پيشايندي سوال 1-3 مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 13-4 آزمون في دو سوال 1-3 مصاحبه كتبي
جدول 14-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال 2-3 مصاحبه كتبي
جدول 15-4 پيشايندي سوال 2-3 مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 16-4 آزمون في دو سوال 2-3 مصاحبه كتبي
جدول 17-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال 1-4 مصاحبه كتبي
جدول 18-4 پيشايندي سوالها مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 19-4 آزمون خي دوي سوال 1-4 مصاحبه كتبي
جدول 20-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال 2-4 مصاحبه كتبي
جدول 21-4 پيشايندي سوال 2-4 مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 22-4 آزمون خي دو سوال 2-4 مصاحبه كتبي
جدول 23-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال 1-5 مصاحبه كتبي
جدول 24-4 پيشايندي سوال 1-5 مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 25-4 آزمون خي دوي سوال 1-5 مصاحبه كتبي
جدول 26-4 پاسه سه گروه آزمودني به سوال 2-5 مصاحبه كتبي
جدول 27-4 پيشايندي سوال 2-5 مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 28-4 آزمون خي دو سوال 2-5 مصاحبه كتبي
جدول 29-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال 1-6 مصاحبه كتبي
جدول 30-4 پيشايندي سوال 1-6 مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 31-4 آزمون خي دو سوال 1-6 مصاحبه كتبي
جدول 32-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال 2-6 مصاحبه كتبي
جدول 33-4 پيشايندي سوال 2-6 مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 34-4 آزمون خي دو سوال 2-6 مصاحبه كتبي
جدول 35-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال 7 مصاحبه كتبي
جدول 36-4 پيشايندي سوا 7 مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 37-4 آزمون خي دو سوال 7 مصاحبه كتبي
جدول 38-4 پاسخ سه گروه آزمودني سوال 1-8 مصاحبه كتبي
جدول 39-4 پاسخ سه گروه آزمودني سوال 2-8 مصاحبه كتبي
جدول 40-4 پاسخ افراد سه گروه آزمودني به سوال 9 مصاحبه كتبي
جدول 41-4 وضعيت افراد از نظر جنس شركت كنندگان در پرسشنامه CREE مصاحبه کتبي
جدول 42-4 پيشايندي جنس افراد سه گروه آزمودني و ميزان خلاقيت آنان
جدول 43-4 آزمون خي دوي جنس افراد شركت كننده و ميزان خلاقيت آنان
جدول 44-4 وضعيت سني افراد شركت كننده در پرسشنامه CREE و مصاحبه كتبي
جدول 45-4 پيشايندي سن افراد سه گروه آزمودني و ميزان خلاقيت آنان
جدول 46-4 آزمون كروكسال داليس سن افراد شركت كننده و ميزان خلاقيت آنان
جدول 47-4 وضعيت رشته تحصيلي افراد شركت كننده در پرسشنامه CREE و مصاحبه كتبي
جدول 48-4 پيشايندي رشته تحصيلي افراد سه گروه آزمودني و ميزان خلاقيت آنان
جدول 49-4 آزمون خي دو رشته تحصيلي افراد و ميزان خلاقيت آنان
جدول 50-4 وضعيت معدل افراد شركت كننده در پرسشنامه CREE و مصاحبه كتبي
جدول 51-4 پيشايندي معدل افراد سه گروه آزمودني و ميزان خلاقيت آنان
جدول 52-4 آزمون كروكسال واليس معدل افراد شركت كننده و ميزان خلاقيت آنان
فهرست نمودارها
نمودار 1-2 محل تقاطع خلاقيت (در عوامل موثر در خلاقيت)
نمودار 2-2 عمل مطلوب يادگيري زتروي
نمودار 1-4 فراواني ميزان خلاقيت افراد در سه رشته مختلف مشاوره، روانشناسي و مديريت آزمودني و استفاده از پرسشنامه CREE نشان ميدهد.
نمودار 2-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته به سوال 1 مصاحبه كتبي را نشان ميدهد.
نمودار 3-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 1-2 مصاحبه كتبي نشان ميدهد.
نمودار 4-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 2-2 مصاحبه كتبي نشان ميدهد.
نمودار 5-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 1-3 مصاحبه كتبي نشان ميدهد.
نمودار 6-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 2-3 مصاحبه كتبي نشان ميدهد.
نمودار 7-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 1-4 مصاحبه كتبي نشان ميدهد.
نمودار 8-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 2-4 مصاحبه كتبي نشان ميدهد.
نمودار 9-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 1-5 مصاحبه كتبي نشان ميدهد.
نمودار 10-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 2-5 مصاحبه كتبي نشان ميدهد.
نمودار 11-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 1-6 مصاحبه كتبي را به طور كمي نشان ميدهد.
نمودار 12-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 2-6 مصاحبه كتبي را به طور كيفي نشان ميدهد.
نمودار 13-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 7 مصاحبه كتبي را به طور كيفي نشان ميدهد.
نمودار 14-4 وضعيت جنس افراد شركت كننده از سه رشته مختلف را در پرسشنامه CREE نشان ميدهد.
نمودار 15-4 وضعيت سني افراد شركت كننده از سه رشته مختلف را در پرسشنامه CREE نشان ميدهد.
نمودار 16-4 فراواني افراد شركت كننده در هر كدام از رشتهها در پرسشنامه CREE را نشان ميدهد.
نمودار 17-4 معدل افراد شركت كننده در پرسشنامه CREE و مصاحبه كتبي در سه رشته مختلف را به طور كلي نشان ميدهد.
نمودار 18-4 معدل افراد داراي خلاقيت بالا را در سه گروه آزمودني به طور كلي نشان ميدهد.
نمودار 19-4 معدل افراد داراي خلاقيت متوسط را در سه گروه آزمودني به طور كلي نشان ميدهد.
نمودار 20-4 معدل افراد داراي خلاقيت پايين را در سه گروه آزمودني به طور كلي نشان ميدهد.
نمودار 21-4 آزمون ضريب هم بستگي پيرسون كه پراکندگي معدل در برابر نمرات استاندارد خلاقيت سه گروه آزمون را نشان ميدهد.